Tổng thể về I TRUST, một chút về LION

 
 Tóm tắt: Tất cả những thứ "là lạ" trong album lần này: Oh My God hao hao Lion, điệp khúc rời rạc, album quá nhiều EDM,... đều là dụng ý của Soyeon.

 (Tất cả video đã được tua sẵn đến đoạn mình muốn nói. Mình sẽ không đả động gì nội dung MV Oh My God nữa nhé, nhàm rồi, cơ bản mọi người giỏi hơn mình khoản này nên không thích nói nữa.)

Người Hàn giải thích cốt truyện Oh My God.

 Suy nghĩ của nhiều người lần đầu nghe I TRUST (lần đầu thôi nhé, giờ chắc khác lắm rồi ha):

 1. Sao có 4 bài? (65 000đ cho 1 bài mới, chưa kể Lion đã được tung ra trước, fine.)

 2. Giống Lion thế? Bắt đầu một màu rồi à? Nhạc lần này một màu vì từ đầu đến cuối chỉ làm việc với producer Yummy Tone rồi. Toàn nhạc điện tử, tưởng Maybe là một bài ballad chứ... (Không khéo bắt đầu giống Loan, hay bắt tay với hai ông Max Martin và Shellback sản xuất nên cấu trúc Getaway Car và Cruel Summer rất giống nhau.)

 3. Đoạn điệp khúc rời rạc, đã thế vũ đạo mỗi lần một khác làm mất hứng.

1. Có 4 bài ứng đúng với 4 từ trong phần mô tả dưới MV: "denial", "confusion", "acceptance" và "confidence".

 Mình định máy móc phân rõ Maybe là confusion, Lion là confidence nhưng LuvU không giống denial một chút nào. Có lẽ album có 4 bài cho 4 trạng thái nhưng trạng thái của từng bài chỉ là tương đối thôi, kiểu như một mình Oh My God đã có tất cả 4 cung bậc trên?

 (Lúc tranh cãi Oh My God có phải bê đê hay không, mình nghĩ comeout là một trường hợp trong chủ đề "I trust myself" chứ sao nhưng thiên hạ chỉ lôi vấn đề đó ra để kỳ thị nhau. Denial = chối bay chối biến, confusion = lung lay, acceptance = chấp nhận, confidence = tự tin khoe cá tính, nghe giống bê đê chưa?)

 Cá nhân mình thích bản dịch tiếng Việt trên MV chính thức (27/4/20: Ai đó đã sửa bản Vietsub khác rồi...) và bản này. Phải tội khi dịch vẫn động đến nhân vật trong tôn giáo, mình cân nhắc không biết có nên công khai nói hẳn vấn đề này không nữa... Đừng động đến tôn giáo, không phải dịch như vậy sẽ ngầu hơn đâu.

 Không cần đọc thêm phần bình luận trên blog của nó đâu. Đọc rồi mới thấy đứa này dịch bay như vậy, hóa ra cả bảng chữ cái tiếng Việt biết mỗi hai chữ B, Đ.

2. Album này có vẻ một màu là có chủ ý. Đây là album đầu tiên từ đầu đến cuối miêu tả cảm xúc của một cô gái.

 Trả lời báo Billboard:

 "Do you feel your process or approach to creating and writing music changed for this album versus prior work?

Soyeon: This is the first album in which we have the same person going through all of these tracks. The whole album is built around the story of one person’s development."

 Oh My God giống Lion vì Lion sáng tác sau Oh My God, nội dung hợp với không khí tranh đấu của Queendom nên Soyeon rút ra khoe với thiên hạ trước. Và mình biết ngay Soyeon viết album lần này theo mạch, bạn ấy đang lậm concept phong kiến châu Âu (medieval) vốn xoay quanh chiến tranh, tín ngưỡng (và tư duy ví von các anh hùng với sư tử, đại bàng,...).

 Xin lỗi, đoạn này cho mình tự luyến tí: Mình nói với Ms. Mỡ từ hồi mới tung poster World Tour là bà Soyeon đang lậm concept medieval nặng rồi. Sau này bắt cả Ms. Tương và một em gái nữa nghe mình lải nhải: Soyeon khác mấy bọn viết fic đâu? Đang lên ý tưởng cho chap này thì nảy ra ý tưởng cho một fic mới toe, vội vội vàng vàng note lại để khi nào xong fic cũ sẽ lao đầu viết fic mới tiếp. Là lúc bạn ấy đang viết Latata cho Queendom thì nảy ra ý tưởng Lion đó.

 Teaser Oh My God: tiếng chuông, váy áo, thiên thần và ác quỷ, urgh... lại chủ đề gothic, medieval. Nếu Soyeon không "viết theo mạch" thì concept bài trước với bài sau sẽ khác nhau hoàn toàn, như Latata - Hann - Senorita vậy. Cho nên mình chắc 100% bà ấy vừa viết xong Lion đã bổ nhào sang viết Oh My God ngay khiến chúng "một màu"... 

 Giờ mình biết mình sai rồi, Lion phải là đệ của Oh My God mới đúng. Bài học rút ra từ vụ này: nếu có thêm lần nào thấy nhạc của Soyeon "một màu", rất có thể chúng nằm trong một sequence, album này nối tiếp album trước, kể về một câu chuyện. Đừng vội quạu.

 Mình biết Soyeon viết nhạc như dân viết fanfic từ rất lâu thật nhá, không tin đi hỏi mấy đứa kia mà xem!!? Cơ bản mình rất dzui vì hóa ra có những lúc mình và Soyeon giống nhau.

3. Điệp khúc và vũ đạo gây cụt hứng.

 28:36: Miyeon: "Điều đặc biệt của Oh My God là nhịp điệu thay đổi theo diễn biến cốt truyện."

 (Mình hiểu bài hát mở đầu nghe hừng hực khí thế vì người con gái quyết tâm chống lại bản ngã xấu xa. Đến khi cô thỏa hiệp/bể bóng/không chịu nổi nữa, khoảnh khắc cô thốt lên "Oh my god...!" nhạc cũng bắt đầu "biến chất" theo, bài hát chậm rãi như cách người con gái chậm rãi, đê mê tận hưởng cảm giác tha hóa.)

 Soyeon: "Thường vào điệp khúc, nhịp điệu bài hát càng nhanh, mạnh và bùng nổ mới phải. Nhưng với Oh My God, tempo (nhịp độ) đột ngột giảm (đúng phần người ta mong đợi nhất). Mình nghĩ điều đó đã tạo ra một cú twist."

 Trả lời tạp chí MTV:

 "She recalls the anticipation of listening to Oh My God for the first time: "I couldn’t wait to see what Soyeon would do this time." It was a new sound for (G)I-DLE, and Soyeon was particularly nervous about the hook. It's not a typical pop chorus exploding with uptempo beats and bright melodies; she was worried listeners would find it anticlimactic. But Miyeon thinks the mesmerizing hook is what makes the song so fresh. Soojin loves the "addictive" pre chorus, the way it intoxicates and builds. "When I listened to the song with the hook, I thought that it was great, especially the lyrics," Soojin adds."

 "Miyeon nhớ lại lần đầu nghe thử Oh My God: "Mình rất háo hức chờ tác phẩm lần này của Soyeon." Một âm hưởng mới cho (G)I-DLE, song Soyeon đặc biệt lăn tăn phần hook. Nó không tuân theo quy luật phổ biến rằng điệp khúc phải là phần bùng nổ với beat nhanh, mạnh cùng giai điệu sống động; gái yêu sợ rằng người nghe sẽ cảm thấy tụt mood. Nhưng Miyeon tin đoạn hook của gái yêu mới là thứ khiến bài hát khác biệt." (Ôi MiSo của em...)

 At first listen, Yuqi couldn't quite grasp the concept either. She listened to an early demo and "didn't understand it." But she believed in the song's potential because she believes in Soyeon. "I trust her," the vocalist says, smiling at Soyeon across the table before erupting into a fit of giggles. [...] "Now that it's complete," Yuqi says confidently, "I know it's going to be a hit — not only in Korea, but all over the world."

 "Ban đầu, YuQi không thật sự hiểu được ý tưởng, nhưng em tin bài này sẽ hay thôi vì em tin vào Soyeon. [...] "Bây giờ em hiểu từ đầu đến cuối bài hát rồi," YuQi nổ thay phần điệp khúc, "em biết bài này sẽ thành hit không chỉ ở Hàn Quốc mà trên toàn thế giới."

 Nếu Soyeon có vẻ khá tự hào về chuyện bài hát đột ngột giảm tempo vào lúc người ta mong đợi nhất thì Soojin rất ưng việc có tới 3 vũ đạo cho đoạn điệp khúc. Bạn ấy còn nhắc "mọi người hãy để ý chi tiết đó nhé".

4. Maybe & LuvU

 Tác giả bài phỏng vấn MTV nhận xét:

 "In addition to Oh My God and Lion, the EP also includes the flirty, bass-heavy B-side Luv U and the broody, EDM-synth track Maybe. Each toils with a different emotion in relationship to love, with Luv U depicting the fizziness of new passion and Maybe reflecting on a toxic fling turned sour."

 "Luv U và Maybe nói về hai cung bậc cảm xúc khác trong tình yêu. Trong khi Luv U là một lời thách thức, ỡm ờ trước đối tượng mới, Maybe lại ủ dột, chán chường khi bắt đầu nhận ra một mối quan hệ không lành mạnh." 

 Nếu đọc lời Maybe, các bạn sẽ nhận ra đây là một kiểu toxic relationship mình hay nói từa tựa mối quan hệ của Harley Quinn và Joker: người con gái đã rất mệt mỏi nhưng chưa dám buông bỏ, luôn cố gắng an ủi, chiều chuộng người yêu. Khi cô định rời đi, đối phương ôm ấp, tỉ tê, nài nỉ và cô lại không đẩy anh ra được. Mình không nhớ mình đọc nhận xét này ở đâu hay do mình tự nghĩ, dễ là một bình luận nào đó trên YouTube: Cái hay của Maybe ở chỗ ngay khi cô gái nói "maybe", nhạc đột ngột trở nên lãnh đạm. Ban đầu mình tưởng Maybe là một bài tươi sáng, dịu dàng, cho đến khi thình lình một đống beat EDM đập bùng bùng tụt cả mood. Hẳn rồi, điểm nhấn đấy, khi ai đó nói "có thể" quả nhiên khiến mình tụt mood thật. Vậy là Maybe dù mang tiếng là một bài hát nặng EDM, nó vẫn mang không khí uể oải, chán nản. Để dịch Maybe, mình sẽ dùng ngôi xưng "tôi" - "anh". Bài này không được phép quá dạt dào tình thương mến thương, phải lộ rõ sự phũ phàng vào (và phũ phàng là sở trường của tôi, maybe).

"Toxic relationship" phiên bản bê đê này.

 Vậy nên mình thích Maybe nhất I TRUST, nghe khá giống MiSo.

 Ờ, tôi thích nghĩ thế đấy, có sao không? Thử dịch theo ngôi "chị" - "em" và để beat phá mood xem khác gì mấy lúc Miyeon tạt gáo nước lạnh vào Soyeon không... And CUBE, WHERE'S MAYBE LYRIC VIDEO???

5. Lion

Soyeon said she likes Lion the most among all songs she ever wrote for idle 🥰

— keeper 🔥(花火) (@reminniescence) January 23, 2021

 Mình sẽ thử cách giải thích đơn giản nhất, trẻ con nhất về chất "nữ quyền" trong Lion và nhạc của Soyeon nói chung:

 (Nói trước: Nữ quyền thật sự là một vấn đề đao búa, còn lâu lắm mình mới dám nói mình thật sự hiểu thấu. Gửi bất cứ ai đang đọc bài này sau 10 năm nó được viết ra: Đây là quan điểm của một đứa con gái mới nửa đầu thời đôi mươi, ấp ủ từ khi học lớp 11, xin hãy nhận xét nhẹ nhàng ạ.)

 Soyeon không đem đàn ông vào để bàn về nữ quyền. Đúng hơn, cho đến giờ, bạn ấy không so sánh mình với đàn ông hay đàn bà - bạn ấy không so sánh mình với ai hết, không để tâm tuổi tác, giới tính, rất tránh ngôi xưng thứ nhất khi viết lời. Với mình, đó mới là nữ quyền văn minh và triệt để nhất.

DAILY REMINDER SOYEON said that:

"when it comes to arts forms like music, performances and gaming, i think that there are no boundaries"

"all prejudice must be broken, music has no gender"

"when i write , i don't really think about gender, i just say what's in my mind" pic.twitter.com/SJObs8lmk6

— 𝐀𝐍𝐀 ♡ (@fancylxlisa) March 28, 2020

 Mình không hiểu sao nhiều bạn con gái phải lôi con trai vào để tỏ ra cool ngầu. Thử lớn lên cùng và để ý cách một đứa con gái tự tin mà xem. Lúc nhỏ, tất cả mọi người rất ít khái niệm đây là con gái, đây là con trai (cho nên trẻ con mẫu giáo mới nằm ngủ lăn lóc với nhau được). Đứa nào muốn xung phong phát biểu cứ xung phong, muốn đua xe cứ lóc cóc lôi xe ba bánh ra mà đua,... không mảy may ý nghĩ mình là gái hay trai. Thử để ý cách một đứa bé tự tin, có thể các bạn sẽ thấy nếu lớn lên, một đứa con gái cứ phải lôi con trai vào mới chứng tỏ được sự tự tin là thật đáng tiếc và đáng thương làm sao. 

  Mình không tin vào cách "nữ quyền" mở miệng ra là đàn ông thế nọ, con trai thế kia, con gái mình phải hơn đàn ông,... Bạn nghĩ đứa con gái này đã thật sự thoát ra khỏi ám ảnh "mình là con gái, nó là con trai" chưa? Hay sau cùng đàn ông vẫn chi phối mọi việc nó làm: đàn ông làm gì mình phải làm nấy? (Tệ nhất là lập luận đàn ông hút thuốc thì mình cũng hút, đàn ông rượu chè mình cũng rượu chè, đàn ông ngoại tình thì mình cũng ngoại tình,... Này, mấy thứ đó đàn ông hay đàn bà làm đều đáng bị chỉ trích hết. Làm vậy là sai ngay từ đầu, đừng cay cú đua theo dưới mác "bình đẳng" đi.)

 Năm xưa có bài "B-Bring the boys out" không đem lại kết quả trên đất Mỹ như kỳ vọng. Mình không dám bàn về các yếu tố khác, mình chỉ nêu cảm nhận về phần lời. So với ý tốt của các nhân vật chính, lời bài hát là một bước đi lùi quá lớn hoặc nhà $M một lần nữa đã tiên đoán được xu thế: vài năm nữa, bên Mỹ bắt đầu có trend "nữ quyền" bằng cách nhắm vào đàn ông. Ngày đó người ta không hứng thú với lời bài hát như thế này. (Không chắc mục đích bài ấy có đúng là dành cho nữ quyền không nữa... Dù sao, mình không nghĩ một đứa con gái có thể thật sự tự tin vào bản thân nhờ vào việc có bao nhiêu đứa con trai theo đuổi nó. 🙍

 Vào cái thời công ty vứt hết lời idol tự sáng tác ra chuồng gà nó khổ thế đấy. Mình đảm bảo tư tưởng mấy bà rất ổn - những con người ấy còn không thấu hiểu con gái, không thể thoát ra khỏi bóng của đàn ông thì mình đi đầu xuống đất.)

Đang viết dở thì thấy ảnh này...

 Nhìn (thật ra là đọc Engsub) Lion của Soyeon xem, ngoài câu "I'm a queen" ra còn câu nào lộ rõ mình là gái hay trai không? Lion do một đứa con gái viết nên cái chất con gái, đáng yêu cứ thế bộc lộ ra thôi: không nói rõ mình là gái hay trai nhưng người ta đọc phát biết ngay đây là con gái, vì chỉ có một đứa con gái mới miêu tả, tư duy về một con sư tử như vậy.

 "Beware, with rough claws," she warns in Korean. "I pave ways no one has gone before." As the stage rises beneath her, the rapper's formidable flow intensifies until it culminates in a dominant declaration: "I'm a queen." Then, she smiles. (...)

 Because Soyeon, who once rapped "break the cage of prejudice / how dare someone stop me and control me" knows better than anyone: Once when you define something, it defines you — it boxes you in. And (G)I-DLE aren't about labels.

 Ví dụ vui vẻ:

 Đảm bảo chả ông producer nào đi viết sư tử kêu "pa pa pa" cho dù trong tiếng Hàn sư tử kêu như thế thật. Không hiểu sao tiếng Anh là "bố ơi bố" mà sang tiếng Hàn thành tiếng sư tử gầm được... Các bạn có tưởng tượng được idol nam đi hát "pa pa pa" để khẳng định quyền lực (trên show sống còn) không??

 Cho nên lời không nói nam nữ nhưng ai cũng biết là nữ hát. Đọc lời bài "B-Bring the boys out", gạch hết những câu phân rõ nam nữ xem còn lại được bao nhiêu câu? Một đứa con gái vô tư ắt sẽ viết ra nhạc con gái, văn con gái, tội gì phải gồng lên chứng minh nhạc của mình ngang nhạc "của con trai", nhạc của mình là "nữ quyền"?

 Đây, đủ con gái chưa?

 Lion nói về sự tự tin, confidence, một từ phi giới tính dùng cho cả trai lẫn gái. Đứa viết là con gái ắt bài hát sẽ ánh lên vẻ con gái, nhưng hễ con gái hát về sự tự tin là người ta gắn hashtag "nữ quyền". Ý mình thấy bây giờ người ta lạm dụng chữ "feminism" quá, có thể để yên cho bọn con gái hát mà không bình phẩm "đây là một bài hát của nữ quyền" không? Thế idol nam hát về sự tự tin thì gọi là gì? Nam quyền??

 Hoặc mình có ác cảm chủ quan với từ "nữ quyền" quá rồi. Phim về bốn đứa con gái thì đương nhiên xoay quanh chuyện con gái rồi, chẳng hiểu sao review phim luôn cố nhét một dòng "đây là một bộ phim về nữ quyền" cho được? Thừa thãi. Kiểu như bây giờ con gái đứng thở thôi cũng là đang "nữ quyền"? "Nữ quyền" gắn liền với chuyện giành giật, đấu tranh, "fighting", nên thay vì nói "nữ quyền", mình rất thích dùng từ "con gái": bộ phim rất chi là con gái, bài này nghe rất chi là con gái,... Đó, nghe đáng yêu, bớt đao búa, khiếp đảm hơn hẳn đúng không?

 Nên mình không xem Lion hay nhạc của Soyeon là âm nhạc về nữ quyền. Bạn ấy chỉ khẳng định lẽ công bằng cho bản thân và vô tình bạn ấy là con gái - "someone that fights and happens to be a girl". Lạm dụng hay quá nhấn mạnh chữ "nữ quyền" sẽ phản tác dụng, thậm chí mình còn thấy chút thái độ cười cợt, mỉa mai phụ nữ với những người lạm dụng từ "nữ quyền".

 Soyeon, một đứa con gái thật sự tin vào bản thân, không việc gì phải lôi tuổi tác và giới tính vào bài hát mới thành ý tưởng.

 Tái bút: Bên cạnh Lion và Oh My God, bài hát này cũng thật sự là tượng đài cổ vũ sự tự tin một cách "rất chi là con gái" trong lòng mình:

Thật ra cả album không phải "con gái" nữa, nó lên tầm "quý cô" rồi...

 Với mình, con gái thời trẻ phải sống như nhạc của Soyeon, lớn lên phải thành người phụ nữ như Purpose. Mình có thể viết khá dài về bài này, thực tế trong bản nháp, mình định so sánh bài này với Lion và "B-Bring the boys out", nhưng bài này quá đỗi đặc biệt với mình, tốt nhất mình nên tém lại. Nhìn chung, bài này không đề cập yếu tố nam nữ, nhưng đọc (Engsub) là biết bài hát viết ra dành cho con gái.

 Ờ, mình đã phát điên lên khi bài này bị dịch theo giọng "anh" - "em", nhưng ít nhất các fanpage vẫn dịch đúng tinh thần, có mấy kênh sub cho cả K-pop, sub theo yêu cầu, không chút tình cảm với người hát mới dịch theo lối "Bulti oppa". Tới Oh My God, mình phải gắt um lên vì đến cả fan cũng dịch nhầm. (Gắt nhầm blog luôn.)

 Mà các bạn thật sự thấy cái hôm này mình nói hay thật à? Mình đọc lại mà không hiểu mình đang nói gì thật luôn?? Hình như chêm tiếng tây tiếng ta, chữ hoa chữ thường, sỗ sàng một tí... các bạn lại dễ đọc hơn nhỉ? Kiểu... mọi khi viết chau chuốt quá trời mà thấy có vẻ...

 Sắp hết thời gian giãn cách xã hội rồi. Có lẽ đây là "bài nghiên cứu" cuối cùng của mình trong đợt này. Chuẩn bị mất một, hai tuần, thậm chí một tháng để bắt kịp với nhịp sống bình thường, không có thời gian chơi blog nhiều nữa.

 Hôm nay ngày mồng mấy Tết rồi? Cá tháng Tư là mồng 68...

 Mừng mồng 87 Tết. Gửi ai đang đọc bài này sau 10 năm: thử tìm hiểu xem chuyện gì xảy ra vào năm 2020.